GÜNEY AZERBAYCAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ              TURAN.....

Babek Osmanoğlu KURBANOV, 9 Eylül1939 tarihinde Bakü'de dünyaya gelir. Babası Azerbaycan'ın ünlü halk şairi Osman SARIVELLİ, annesi Dr. Seyalı SEDİGIZI'dır. Beş kardeşin üçüncüsü olan Prof. Dr. Babek Osmanoğlu KURBANOV, 1951 yılında ilk öğrenimini, 1956 yılında orta öğrenimini tamamlar. Aynı yıl Üzeyir HACIBEYOV adına Azerbaycan Devlet Konservatuarı Musiki Nazariyesi Bölümü'nde yüksek öğrenimine başlar. Bu bölümden 1962 yılında mezun olur. 1963 yılında Mehmet Emin RESULZADE Adına Bakü Devlet Üniversitesi'nde Estetik anabilim dalında yüksek lisans öğrenimine başlar. 1966 yılında, hazırlamış olduğu Musiki ile Edebiyatın Karşılıklı İlişkileri başlıklı yüksek lisans çalışmasını tamalayarak Felsefe İlimleri Uzmanı
unvanını alır. 1967 yılında Azerbaycan İlimler Akademisi Felsefe ve Hukuk Enstitüsü Estetik ve Ahlak Bölümü'nde göreve başlar; 1981 yılında da bu bölümün başkam olur. Bediî Eserlerin Meydana Getirilmesinin Kanuna Uygunlukları adlı doktora tezini Moskova'daki Akademik jüri huzurunda başarıyla savunarak 1982 yılında Felsefe İlimleri Doktoru unvanını alır. 1988 yılına kadar Azerbaycan İlimler Akademisi Felsefe ve Hukuk Enstitüsü Estetik ve Ahlak Bölümü'ndeki bölüm başkanlığı görevini sürdüren Babek Osmanoğlu
KURBANOV, başarılı çalışmalarının ardından önce doçent, sonra da 1985 yılında Estetik Profesörü olur. 1988 yılında Azerbaycan Devlet Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'nin Felsefe Bölümü başkanlığına getirilir. 1991 yılına kadar bu görevini sürdürür. 1991 yılında ise aynı fakültenin Medeniyet Tarihi ve Nazariyesi Bölümü'nü kurar ve bölüm başkam olur.
Prof. Dr. Babek Osmanoğlu KURBANOV, Azerbaycan'da ve Eski Sovyetler Birliği'ne bağlı bir çok cumhuriyetteki üniversitede lisans, yüksek lisans ve doktora seviyesinde felsefe, estetik, medeniyet tarihi, medeniyet nazariyesi, ahlak, musikî tarihi, musikî nazariyesi dersleri verir. Asistanlar yetiştir; akademik jürilerde bulunur. Radyo ve televizyonlarda Türk kültür ve medeniyetiyle ilgili konuşmalar yapar. Yurt içinde
ve yurt dışında kongre, kurultay ve sempozyumlara katılır. Bunlarla birlikte üyesi bulunduğu Bestekârlar Birliği'ndeki; başkanı bulunduğu Azerbaycan İlim Cemiyeti Bediî ve Estetik Terbiye Bölümü'ndeki; II. başkanı bulunduğu Azerbaycan İlimler Akademisi Mimarlık ve Güzel Sanatlar Enstitüsü Akademik Savunma Şurası'ndaki ve Hariçteki Azebaycan Dergisi'ndeki çalışmalarım da aksatmadan yürütür.
1 Eylül 1992 tarihinden bu yana Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Felsefe Eğitimi Bölümü'nde büyük bir özveriyle görev yapmakta olan Prof.Dr. Babek Osmanoğlu KURBANOV, Türk lehçe ve şivelerinin bir kaçıyla birlikte Rusça ve Almanca bilmektedir. 

Doç. Dr. Nabi Azeroğlu Azerbaycan'da yayınlanan yazısı:

Sarıvelli Ailǝsi’nin Azǝrbaycan Türk Kültüründǝ Etkisi

Prof. Dr. Babək Qurbanov Hatırasına

Sarıvelli ailesinin Azǝrbaycan Türklǝri arasında ayrıcalıxlı bir yeri vardır. Osman Sarıvelli yalnız özü dǝğil, yetişdiği övladlarıyla da Azǝrbaycan mǝdǝniyǝtini dünyaya tanıtmaqda ǝmǝği olmuşdur. Sarıvelli ailesi yalnız Kuzey Azǝrbaycan dǝğil, Güney Azǝrbaycan’da da kültürel çalışmalarıyla etki bıraxmışdır. Bu yönüylǝ Güney Azǝrbaycan Türklǝri ona minnetdardır.

Babək Qurbanov, Sarıvelli ailesindǝn aldığı tǝlim tǝrbiyǝ ilǝ fǝrqli bir şexsiyetǝ sahib olmuş. Onun elmi şəxsiyəti yanı sıra yaratıcılığı vǝ çalışmaları Azərbaycan mədəniyəti sahəsində müstəsna bir yerə sahib olduğu bilinmǝktǝdir. Soylu bir ailǝdǝn gǝlǝn babası Osman Sarıvelli’dǝn aldığı bilgi vǝ tǝcrübǝ günümüzdə hər bilim adamına nəsib olmaz. Onun mülayim kişiliği, yumuşak sǝs tonu və yatımlı ifadǝlǝri hǝr dinlǝyǝni özünǝ cǝzb edǝn bir xususiyǝti vardı. gülümsər üzü hər insanı özünə cəlbedən bir xususiyətydi.

Yazıları və məqalələriylə daha öncǝdǝn tanışlığım olsa da, 2016 ilində ilk dəfə yaxından onu görmə yaxından onun feyzini almaq nəsib oldu. Onun yanında hǝr zamanki dostu Prof. Dr. İlgar İmamverdi vardı. Bu ayrılmaz ikili dost, Türkiyǝ’dǝ Azǝrbaycan Türk kültürünü tanıtmaqda böyük işlǝr görmüşlǝr. Niğdə də bir sempozyum vasitəsiylə qarşılaşdığım Babək məəllim, kişiliği və insani xarakterlerlə tam bir məəlim, örnək alabiləcək insan idi. Xoşbaxtılığım onda qat qat oldu ki bizim evimizde oldu və tarın icazıyla bizim evimizi şərəfləndirdi. Evimizdə verdiği xeyir dualar, dinləndirdiği tarıyla ailə həyatımızda unutulmaz günləri ailəmizə yaşatdı.

Babək məllimin ulvi bir ailəyə sahib olması, babası Osman Sarıvelli’den aldığı ilham da kəsinliklə onun uca ruhlu bir şəxsiyətə malik etmişdir. 1984 ilindən bəri tanıdığı can dostu Prof. Dr. İlgar İmamverdiyev ilə birlikdə 20 ilə yaxın bəraber Türkiyə’də olması bu iki ulu şəxsiyəti hər zaman aynı yerdə görünməsi adəta ikiz bilim adamı kimi tanınmışdı. İlgar məəlim və Babək məəlim yalnız bilim insanı olaraq dəyil,  kişilikləriylə də uzun müddət Türkiyə’də Azərbaycan Türklərinin nümayəndəsi kimi Azəbaycan Türk kültürünün elçiləri olmuşlar, elə ki onları tanıyan hər kəs ulu şəxsiyətlərinə baş əğmişdir.

Babǝk mǝǝllim dǝ babası Osman Sarıvelli kimi milli mefküreye sahip bir bilim adamıydı. Yüzündǝ Osman Sarıvellini vǝ onun şerlǝrinin tǝmizliğini vǝ duruluğunu görmǝk mümkündü. Okyanuslar kimi sakin yüz ifadǝsi, baxışındaki dǝrinlik, alçaq gönüllü bir ifadǝylǝ başını yan tutması o böyük insandan xatirimdǝ qalargıdır.

Osman Sarıvelli’nin Azǝrbaycan Kültüründǝ Yeri:

Babǝk mǝllimin özü vǝ ailǝsi Azǝrbaycan kültürünün elçisi olmuşdur. Onun babası Osman Sarıvelli 1905 ilinǝ Kuzey Azerbaycan Kazak mahalının Sarıvelli köyündǝolmuş vǝ orada toprağa verilmişdir. Azǝrbaycan âşıq sǝnǝtinin böyük simalarından biri olan ustad sǝnǝtkar Osman Sarıvellinin şaire anası Tükazban; Azǝrbaycan şifahi ǝdǝbiyatnın laylaların, bayatıların, oxşamaların nǝğmǝlǝriylǝ Babǝk mǝǝllimin yetişdirmǝsindǝ önǝmli olmuşdur. 

70 il Kominizm ǝsatǝtindǝ yaşayan Osman Sarıvelli,  sǝnǝti vǝ sözüylǝ Azǝrbaycan Türklǝrinin milli mǝnliğini vǝ milli kültürünü qorumaya çabalamışdı. Kuzey Azǝrbaycan’da Milli kültürün önǝmi simalarından olmuş ondan sonraki sǝnǝt tǝmsilciliğini oğlu Babǝk Mǝǝllim’ǝ tapşırmışdı.

Saz Türk kültürünün en önemli kültürel ögelerinden biri olaraq Osman Sarıvelli’nin şerindǝ öz yerini tapdığını görmǝktǝyiz. İncǝ sǝnǝt xadimi Osman Sarıvelli şerinin birindǝ saz haqqında söylǝdiklǝri oldyqca maraqlıdı:

Saz oyun dǝğildir, düşündüğün tǝk,

Onda Kǝrǝmi var, onda Cǝngi var.

Hǝr simindǝ bir ömrüm öz ahǝngi var,

Bizǝ yadigârdır ecdadımızdan,

O bǝzǝn yüksǝlir bǝzǝn alçalır,

Hǝr pǝrdǝ bir dövrün dǝrdini çalır,

Xalqın hissi, aqlı, kǝmalı, zövqu,

Onun dǝrakǝsi, eşqi, xǝyali,

Sanma tǝk qılıncda tǝk hünǝrvǝrdi,

Bir dǝ bu sazlardadı, bu sözlǝrdǝdi.

Milli varlığı öz ǝsǝrlǝrindǝ başarıyla ǝks etdirǝn âlim; öz ǝsǝrindǝ belǝ yazır:

“Milli varlıqdan, milli yaradıcılıq dühasından, xalq hǝyatı vǝ mübarizǝsindǝn gıdalanmayan ǝsǝr uzun yaşamaz” (Sarıvelli, 1943:3).

Osman Sarıvelli şerlǝri Azǝrbaycan aşıqları tǝrǝfindǝn çox bǝyǝnilǝn şerlǝrdǝn olduğu bilinmǝktǝdir. Güçlü anlatımı, Azǝrbaycan Türkçǝsinin zǝnginliğiylǝ birlǝştirdiğinfdǝ Azerbaycan aşıq şerinin eşsiz örnǝklǝri ortaya çıxmışdır. Milli bilinç vǝ milli şuru diri tutmaq üçün şerlǝrindǝ sözlǝrini seçǝrǝk, Azǝrbaycan Türkçǝsinin cümlǝ yapısına uygunluğu görülmǝkdǝdir. Diğǝr şerlǝrindǝ dǝ Osman Sarıvelli’nin yüksǝk milli şura sahip olduğunu anlamaq mümkündür.

Güney azǝrbaycan Milli Hökümǝti Dönǝmindǝ Osman Sarıvelli:

1941 ilindǝ kültürǝl fǝaliyǝt aparmaq üçün, Kuzey Azǝrbaycan’dan Güney Azǝrbaycan’a Mirza İbrahimov başçılığında bir heyǝt göndǝrilir. Bu heyǝt tǝrkibindǝ Osman Sarıvelli, Sǝmǝd Vurğun dǝ vardır. Osman sarıvelli, Sǝmǝd Vurgun ilǝ birlikdǝ Güney Azǝrbaycan’da bir çox kültürǝl fǝaliyǝt yürütmüşlǝr. Bu fǝaliyǝtlǝr arasında ana dilindǝ yayınlanan “Vǝtǝn Yolunda”, “Azǝrbaycan” gazeteleri vardır.  Bu gazetǝlǝrin Azǝrbaycan Türkçǝsindǝ yayımlanması Güney Azǝrbaycan Türklǝri üçün olduqca önǝmli bir xususiyǝtdi. Belǝliklǝ Kuzeydǝn gǝlǝn âlim vǝ yazıcılar Azǝrbaycan Türkçǝsinin öğredilmǝsindǝ vǝ yayılmasında etkin rol almışlar.

Osman Sarıvelli Güney Azǝrbaycan milli şuurunun canlanması vǝ yüksǝlmǝsindǝ rol aldığı Güney Azǝrbaycan Türklǝrinin yaddaşına qazılmış oldu. Bu dönǝmde yazdığı mǝqalǝdǝ Güney Azǝrbaycan Türklerinǝ qarşı aparılan şovunist siyasǝtlǝri tǝnqid etmişdir. Bu mǝqalǝdǝ dönǝmin ağır şǝrtlǝri, Güney Azǝrbaycan Türklǝrinǝ aparılan hǝqsizliklǝr öz ǝksini tapmışdı.

Güney Azǝrbaycan Milli hakimiyǝti İran tǝrǝfindǝn vǝhşicǝ qırğına uğradığında tam bir kültürǝl Soyqırım” baş tutmuşdur. Osman Sarıvelli Güney Azǝrbaycan’ın bu durumunu gördüğündǝ gǝlǝcǝğin ışıqlı olacağını bu dizǝlǝrlǝ umut vermǝkdǝdir:

            Boşa getmǝyǝcǝk axan bu qanlar,

            Vǝhşi qırğınlar vǝhşi talanlar,

            Bir gün döyülǝnlǝr, ayaqlananlar,

Öz intiqamını alar a dostlar.

            Vaxt olar burada dǝğişǝr zaman,

            Dağların döşündǝn çǝkilǝr duman,

            Xalqın aşıqları Ərkin başından

            Sǝdǝfli sazını çalar a dostlar.

Sarıvelli ailǝsinin Güney Azǝrbaycan Türklǝri arasında böyük yerǝ sahip olduğu bilinmǝkdǝdir. Özǝlliklǝ günümüzdǝ Güneyli aşıqlar teǝfindǝn onun şerlǝri sǝslǝndirmǝktǝ, Güneydǝ gedǝn Farslaştırma politikasına qarşı onun şerlǝri güllǝ yerinǝ işlǝnmǝkdǝdir.

Doç. Dr. Nabi Azeroğlu.

Önemli Eserleri
1-Vzaimosvyaz muzıki i literatim (Musiki İle Edebiyatın Karşılıklı İlişkileri), Bakü 1972, (Rusça), (Kitap).
2- Estetika Alemine Seyahet (Estetik Alemine Seyahat), Bakü 1977, (Kitap).
3- İdeyono - estetiçeskiye problemi literaturı iskusstva Azerbaydjana (Azerbaycan'ın Edebiyat ve Sanatının Fikrî - Estetik Problemleri), Bakü 1977, (Rusça), (Kitap).
4- Azerbaydjanskaya muzikalnaya kultura izarubejnaya peçat (Azerbaycan Musiki Kültürü ve Yabancı Yayınlar), Bakü 1978, (Rusça), (Kitap).
5- " Massovaya kultura " i falsi-fıkasiya iskusstva sosyalistiçeskogo realizma v burjuaznoy sovetologii ("Toplumsal Kültür" ve Burjuva Sovyetolojisinde Sosyalist Realizm Sanatın Tahrifi), Bakü 1978, (Rusça),(Kitap).
6- Estetiçeskie printsıpı prog-rammnoy muzıki (Programlı Müziğin Estetik Problemleri), Bakü 1982, (Rusça),
7- Azerbaydjanskoe iskusstvo za Rubejom(Azerbaycan Sanatı Dışarıda), Bakü 1984, (Rusça),(Kitap).
8- Problemi muzıkalno-estetiçeskogo vospitaniya, (Musiki - Estetik Eğitimin Problemleri), Bakü 1985, (

9- Bediî-Estetik Terbiyenin Meseleleri (Bediî- Estetik Eğitimin Meseleleri), Bakü 1987, (Kitap).
10- Senetin Sosial Feallığı (Sanatın Sosyal Etkinliği), Bakü 1988, (Kitap).
11- Me'nevî saflıg Dünyası (Manevî Saflık Dünyası), Bakü 1989, (Kitap).
12- A.ZİSS, Konfrontasii v Estetike (A.ZİSS, Çeşitli Estetik Düşünceler), Çev. Prof.Dr. Babek Osmanoğlu KURBANOV, Bakü 1989, (Rusça), (Kitap).
13- Nizami i Muzıka (Nizami ve Musiki), Bakü 1991, (Rusça), (Kitap).
14-Azerbaycan Güzel Sanatları, (Maddî imkânsızlıklar sebebiyle yayınlanamamış; yayınlanmayı bekliyor), 
15-Medeniyet ve Eğitim, (Maddî imkânsızlıklar sebebiyle yayınlanamamış; yayınlanmayı bekliyor), (Kitap).
16- Musiki Estetiği, (Maddî imkânsızlıklar sebebiyle yayınlanamamış; yayınlanmayı bekliyor), (Kitap).
16-Sanat Felsefesinin Meseleleri, (Maddî imkânsızlıklar sebebiyle yayınlanamamış; yayın lanmayı bekliyor), (Kitap).
18- Estetiğe Giriş, (Maddî imkânsızlıklar sebebiyle yayınlanamamış; yayınlanmayı bekliyor), (Kitap).
.

.

.

166- Söz ve Ses I, Erzurum Gazetesi, sayı:108,11 Temmuz 1994, s. 7, Erzurum 1994.
167-Aydınlar İnsanları Birliğe Çağırmalı, Türkiye Gazetesi, 5 Kasım 1996
168-Azeriler İlaç İstiyor, Erzurum Gazetesi, sayı: 105, 20 Haziran 1994, s. 4, Erzurum 1994.

KAYNAK:

https://www.academia.edu/121000536/_Osman_Sar%C4%B1velli_Ailesinin_Azerbaycan_T%C3%BCrk_K%C3%BClt%C3%BCr%C3%BCnde_Yeri 

Yorumlar