GÜNEY AZERBAYCAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ              TURAN.....

         Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermeni nüfusunun savaş sonunda terk ettiği Dağlık Karabağ'ın başkenti Hankendi'de eylül ayından itibaren yeniden yerleşmeye başlanılacağını duyurdu. Aliyev, 2023'te Bakü tarafından geri alınan Dağlık Karabağ'ın Hocalı kasabası sakinleriyle bir araya geldiği sırada açıklamayı yaptı. Aliyev'e bir zamanlar esir tutulduğunu söylediği Hankendi'ni ziyaret etmek istediğini söyleyen bir sakine Azeri lider “Gidin ve buraları görün. Çünkü Hankendi'nde yeniden yerleşim Eylül ayında başlayacak” dedi. Aliyev, “İlk taşınacak olanlar öğrenciler ve öğretmenler olacak. Karabağ Üniversitesi faaliyetlerine başlayacak.” diye konuştu.

        Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in "büyük dönüş" adını verdiği, Ermenistan'ın işgalinden kurtarılan bölgelere aileleri yerleştirme projesi devam ediyor. Proje kapsamında 88 kişiden oluşan 20 aile Şuşa'ya yerleştirildi. İşgalden kurtarılan bölgeler, aradan geçen iki yılda hummalı çalışmaların yapıldığı büyük bir şantiyeyi andırıyor. İki yıl önce bölgenin eski yollarında hareket eden tanklar artık yerlerini iş makineleri ve kamyonlara bırakmış durumda. Bir taraftan yeni altyapı ve üstyapı projelerinin temeli atılırken diğer taraftan inşası tamamlanan projeler hizmete giriyor.

        Bölgede hayata geçirilen ilk büyük proje ise Füzuli Uluslararası Havalimanı oldu. Temeli 14 Ocak 2021'de Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından atılan havalimanı en yüksek uluslararası standartlara uygun olarak 8 ayda inşa edildi. Azerbaycan, Fuzuli'nin yanı sıra Zengilan'da da havalimanı inşa etti. Temeli 26 Nisan 2021'de atılan Zengilan Uluslararası Havalimanı'nın açılışını da 20 Ekim 2022'de yine Cumhurbaşkanları Aliyev ve Erdoğan birlikte gerçekleştirdi. Bölgenin üçüncü havalimanı da Laçın'da inşa edilecek.

          Göçmenlerin yurtlarına dönmesi ve Karabağ'da hayatın yeninden canlanması, Azerbaycan hükümetinin öncelikleri arasında yer alıyor. Azerbaycan'da, göçmenlerin ata yurtlarına dönme süreci olan "Büyük Dönüş" için yapılan faaliyetler bizzat Cumhurbaşkanı Aliyev'in talimat ve denetimleriyle hayata geçiriliyor. İşgalden kurtarılan bölgelerin imarı için devlet bütçesinden 2021'de 2,2 milyar manat (1,29 milyar dolar), 2022'de ise 2,67 milyar manat (1,57 milyar dolar) ayrıldı. Bölgedeki tüm yerleşim birimleri işgal döneminde tamamen tahrip edildiği için şehir ve kentlerin yeniden inşa edilmesi gerekiyor.

           Azerbaycan yönetimi kent bazında ilk olarak Ağdam'ı yeniden kuruyor. İşgal döneminde "hayalet kent" haline dönüşen ve "Kafkasya'nın Hiroşiması" şeklinde nitelendirilen Ağdam'ın 2026 yılına kadar yeniden iskana açılacağı öngörülüyor. Savaş sonrasında ilk iskan Zengilan'daki "Akıllı köy"e gerçekleştirildi Hükümet, köy bazında ise ilk olarak Zengilan'ın Ağalı köyünü iskana açtı. "Akıllı köy" konseptiyle yeniden yapılandırılan Ağalı köyüne toplam nüfusu 325 kişiden oluşan 66 aile yerleştirildi. Köye iskan aşamalı olarak devam edecek. "Akıllı köy"ün hemen yanı başında ise Türk ve Azerbaycanlı yatırımcılarca tarım parkı projesi faaliyete geçti. Cumhurbaşkanları Erdoğan ve Aliyev tarafından ilk etabının açılışı yapılan Dost Agropark Akıllı Tarım Kampüsü'nde modern teknolojilerle tarım faaliyetleri yürütülüyor.